Poëzie, Signalement

Met woorden de wereld onderzoeken

Ik tape je een bed

Mahlu Mertens

De wereld in Ik tape je een bed van Mahlu Mertens is allesbehalve volmaakt. Er is ziekte, verlies, onvruchtbaarheid en rouw. Het meest urgent dienen het verval en de imperfectie zich aan in het menselijk lichaam.

In ‘Heuvels van vlees’ is er sprake van een zwaarlijvig ‘duinlandschap blank vlees’ dat enkel nog met de hulp van een brandweerman uit bed komt. In ‘Topless’ ligt een vrouw ‘de straling van de zon te drinken’ terwijl ‘Het zweet glijdt / langs de ribbels, het restant van wat ooit / haar borst was.’ Het lichaam verbeeldt de onvolmaakte werkelijkheid waarmee de mens in het reine moet komen. In de afdeling ‘K.I.D.’ (afkorting voor kunstmatige inseminatie met donorsperma) wordt een belangrijk aspect van lichamelijkheid, namelijk seksualiteit, herleid tot ‘statistieken’ en ‘tissues en een plastic potje’ ‘gestript van elke sensualiteit’, wat in het sterke ‘Nest’ leidt tot: ‘ik braakte een naakte vogel uit mijn vagina’, ‘Nog wekenlang vond ik / tussen mijn benen / sporen van verrotte bladeren’. In de hoop zwanger te geraken is het wachten op het ‘gevoel van glijdend koud staal’ en ‘een bekken dat bijna doormidden splijt’. Nergens komen eros en de dood, intimiteit en geweld zo beklijvend samen in deze bundel.

Bij dit soort thematiek loert het gevaar van pathetiek om de hoek. Mertens wandelt er in een grote boog omheen. Uitgesproken sentiment is nagenoeg afwezig. In ‘Liefdesverklaring’ wordt de taal van de liefde zelf wetenschappelijk bekeken, versneden, geanalyseerd, op kweek gezet en onder de microscoop bestudeerd. En dat is een goede typering van wat de dichteres in al haar gedichten doet. Zij springt erg behoedzaam om met haar taal, die ze zo nauwkeurig mogelijk hanteert. De melancholie in deze bundel is erg gedoseerd. Het verleden wordt gekoesterd in een vaal geworden kassabonnetje of in ‘snippers leven’ in een oude portefeuille. Mertens verstaat de kunst van de suggestie. Zo is het openingsgedicht ‘Wacht voor een vader zonder haar’ een poging om troost en veiligheid te bieden. Waarom die troost nodig is, wordt amper vermeld, waardoor het net veel pregnanter oplicht en waardoor het gedicht ook veel meer gaat betekenen. Verder grossiert Mertens in zintuiglijke beelden, die ervoor zorgen dat haar poëzie erg aards is. Herinneringen zijn ‘glad […] als steen’ en de toekomst ligt ‘verfrommeld […] in een hoek’. Bovendien krijgt de lezer heel wat verrassende en originele inzichten voorgeschoteld. Een meisje dat vrouw wordt, beschrijft de veranderingen in haar lichaam als ‘verstedelijking vanbinnen’. In het gedicht ‘Kou’ worden kippenvel, rouw en een warm Italiaans kostuum erg mooi met elkaar verbonden.

Tegenover de onvolmaaktheid van de wereld staat in deze dichtbundel de taal met haar veerkracht en vitaliteit. Mertens laat haar woorden de wereld onderzoeken. Ze gaat de confrontatie aan met verval en verlies en geeft die met veel mededogen een plaats.

Mertens’ gedichten zijn op hun sterkst wanneer haar beelden ruimte krijgen om op een ongedwongen manier voor zich te spreken. Deze bundel is consistent en getuigt van een veelbelovende stem. Hier en daar zijn er beelden en verzen die enigszins uit de toon vallen of wat onhandig aandoen. Zo wordt de ruimtevaartmetaforiek in ‘K.I.D.’ ietwat krampachtig uitgewerkt in verzen als ‘De lancering bleef uit wegens technische problemen.’ Sommige beelden, zoals spieren die stilstaan alsof ze de weg kwijt zijn, doen artificieel aan. Maar het mag duidelijk zijn dat Mertens heel leesbare poëzie schrijft, zonder aan diepgang in te boeten. Dit dubbele debuut – één voor Mahlu Mertens en één voor uitgeverij De Zeef – doet het beste hopen voor de toekomst.

 

Deze recensie verscheen eerder in Poëziekrant, jaargang 43 (2019), nummer 5

Recensie: Ik tape je een bed van Mahlu Mertens door Jan Geerts.

De Zeef, Gent, 2019
ISBN 9789492339904
64p.

Geplaatst op 11/11/2019

Tags: Ik tape je een bed, Mahlu Mertens

Categorie: Poëzie, Signalement

Naar boven

Reacties

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Je reactie zal pas verschijnen na controle op spam. Dat kan een paar uren of dagen duren.